سهمیههای کنکور ایران با هدف ایجاد عدالت آموزشی و فرصت برابر برای داوطلبان مناطق محروم، اقشار کمبرخوردار و گروههای خاص اجرا میشوند.
سهمیه ایثارگران در کنکور سراسری؛ فرصتی برای داوطلبان ویژه
سهمیه ۲۵ درصدی ایثارگران از کل ظرفیت پذیرش دانشگاهها در کنکور سراسری که به همسر و فرزندان شهدا و مفقودالاثران، جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر و همسر و فرزندان آنان و همچنین آزادگان و خانوادههایشان تعلق دارد، علاوه بر آن، سهمیه ۵ درصدی شامل جانبازان زیر ۲۵ درصد، همسر و فرزندان آنان و همسر و فرزندان رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه است. این سهمیه به داوطلبان کمک میکند تا در رقابت دانشگاهی با شرایطی متناسبتر شرکت کنند.
سهمیه مناطق محروم و کمتر توسعهیافته (۴۰ درصد بومیگزینی)
با هدف تقویت عدالت آموزشی و تأمین نیروی انسانی متخصص برای استانهای کمتر برخوردار، سهمیه ویژهای برای داوطلبان بومی چند استان کشور در کنکور سراسری اعمال میشود. بر اساس مصوبه دوازدهمین جلسه کمیته مطالعات و برنامهریزی آزمون سراسری، حداقل ۴۰ درصد ظرفیت کدرشته محلهای ناحیهای، قطبی و کشوری در دوره روزانه دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی واقع در استانهای ایلام، بوشهر، چهارمحالوبختیاری، سیستانوبلوچستان، کردستان، کرمانشاه، کهگیلویهوبویراحمد، لرستان و هرمزگان به داوطلبان بومی همین استانها اختصاص مییابد.
سهمیه بهیاران
سهمیه بهیاری کنکور سراسری ۱۴۰۵ به عنوان یکی از سهمیههای ویژه گروه آزمایشی علوم تجربی اعلام شد و پنج درصد از ظرفیت رشتههای پرستاری، اتاق عمل و هوشبری در دانشگاههای دولتی و پردیسها را به داوطلبان واجد شرایط اختصاص میدهد. این سهمیه که در کنار سهمیههای ایثارگران و خانواده شهدا قرار دارد، تنها برای سه رشته یادشده اعمال میشود و سایر رشتهها را در برنمیگیرد
سهمیه مناطق (مناطق ۱، ۲ و ۳)
سهمیهبندی مناطق در کنکور سراسری، یکی از عوامل مهم و تعیینکننده در رتبه نهایی و شانس قبولی داوطلبان محسوب میشود. سازمان سنجش آموزش کشور با هدف ایجاد عدالت آموزشی، داوطلبان را بر اساس محل تحصیل سه سال پایانی دوره متوسطه به سه منطقه تقسیم میکند.
بر این اساس، داوطلبان منطقه یک عمدتاً از شهرهای بزرگ و برخوردار هستند که از امکانات آموزشی بیشتری بهرهمندند و رقابت میان متقاضیان این مناطق شدیدتر است. منطقه دو شامل شهرها و استانهای نیمهپیشرفته بوده و داوطلبان آن در سطح متوسطی از نظر امکانات آموزشی قرار دارند. منطقه سه نیز به داوطلبان مناطق کمترتوسعهیافته و روستایی اختصاص دارد؛ مناطقی که با وجود محدودیتهای آموزشی، از شانس بیشتری برای قبولی در رشتههای پرطرفدار برخوردار میشوند.
در این طرح، ظرفیت رشتهمحلها نیز بر اساس درصد شرکتکنندگان هر منطقه توزیع میشود. برای نمونه، اگر یک رشتهمحل ۵۰ نفر ظرفیت داشته باشد، ظرفیت آن مطابق نسبت داوطلبان منطقه یک، دو و سه میان آنان تقسیم میشود.
سازمان سنجش اعلام کرده است که سهمیه مناطق در کنکور ۱۴۰۵ نیز همچون سالهای گذشته اجرا خواهد شد و هدف اصلی آن، ایجاد فرصتهای برابر و کاهش نابرابری آموزشی میان دانشآموزان سراسر کشور است.