خستگی در جلسه آزمون، مخصوصاً آزمونهای طولانی و سنگین، موضوعی است که خیلی از داوطلبان با آن درگیر هستند. بعضی افراد با اینکه از نظر علمی آمادگی خوبی دارند، اما در اواخر آزمون دچار افت تمرکز، خوابآلودگی و فرسودگی ذهنی میشوند.
این مسئله معمولاً فقط به «سختی آزمون» مربوط نمیشود، بلکه ریشه در سبک زندگی و نحوه آمادگی فرد دارد. از بین همه عوامل مؤثر، سه دلیل نقش پررنگتری در ایجاد خستگی سر جلسه آزمون دارند.
اولین و مهمترین عامل، خواب نادرست است. افرادی که خواب منظم ندارند، شبها تا دیر وقت بیدار میمانند یا کیفیت خوابشان پایین است، در شرایط عادی هم با کاهش تمرکز روبهرو هستند. حالا تصور کنید چنین فردی وارد یک آزمون چند ساعته شود که بخش زیادی از آن شامل محاسبات، تحلیل و فعالیت ذهنی سنگین است. از طرفی استرس هم به این فشار اضافه میشود. طبیعی است که مغز چنین فردی خیلی زودتر از حد معمول خسته میشود و در نیمه دوم آزمون دچار افت عملکرد خواهد شد. خواب کافی و منظم، درست مثل شارژ کامل باتری گوشی، پایه اصلی عملکرد ذهنی در روز آزمون است.
عامل دوم، تغذیه نامناسب است. مغز برای کار کردن به انرژی پایدار نیاز دارد. کسانی که قبل از آزمون غذای سنگین، خیلی چرب یا بیش از حد شیرین مصرف میکنند، معمولاً با افت ناگهانی انرژی یا خوابآلودگی مواجه میشوند. از طرف دیگر، افرادی که صبح آزمون چیزی نمیخورند یا بدنشان دچار کمبود آب و مواد مغذی است، زودتر دچار ضعف و خستگی میشوند. تغذیه درست کمک میکند سطح قند خون ثابت بماند و مغز بتواند تا انتهای آزمون با قدرت کار کند.
سومین عامل مهم، نداشتن مهارت آزمون دادن است. خیلیها فکر میکنند فقط «دانستن مطالب» برای موفقیت کافی است، اما واقعیت این است که آزمون دادن خودش یک مهارت جداگانه است. مغز باید به شرایط آزمون عادت داشته باشد. درست مثل یک دونده که روز اول تمرین حتی نمیتواند نصف دور زمین را بدود، اما با تمرین مداوم به جایی میرسد که میتواند مسیرهای طولانی را بدون خستگی طی کند. اگر شما قبل از آزمونهای اصلی، بارها در شرایط شبیهسازیشده آزمون نداده باشید، مغزتان در جلسه واقعی خیلی زود خسته میشود، چون برای این حجم از تمرکز و فشار ذهنی تمرین ندیده است.
البته خستگی سر جلسه آزمون فقط به این سه مورد محدود نمیشود. گاهی مسائل جسمی مثل مشکلات غددی، اختلالات هورمونی، کمبود ویتامینها (مثلاً آهن، ویتامین D یا B12) و حتی مشکلات روحی و روانی نیز میتوانند در کاهش انرژی نقش داشته باشند. اما در اغلب موارد، همین سه عامل یعنی خواب نادرست، تغذیه نامناسب و نداشتن مهارت آزمون، ستونهای اصلی خستگی در آزمونها محسوب میشوند. با اصلاح همین سه مورد، بسیاری از داوطلبان میتوانند عملکرد خود را به شکل محسوسی بهبود دهند.
